Сущность и классификация категории «экономическая безопасность» в современной экономике

Илья Рябков, Наталья Яшалова

Аннотация


Целью настоящего исследования является изучение исторической динамики понятия «экономическая безопасность», его текущих трактовок, систематизация определений через выделение ключевых подходов и терминов, а также выделение унифицированного метода «генерации» понятия «экономическая безопасность» и его подвидовых понятий. В статье через призму подходов различных (по времени и географии) экономических школ проведен анализ формулировок определения, произведена их сравнительная характеристика в ведущих концепциях экономической безопасности (Российская Федерация и Соединенные Штаты Америки). Выдвинуто предложение о соблюдении непротиворечивой иерархии построения определения «экономическая безопасность» с выявлением отношений со смежными категориями и понятиями, представлена авторская формулировка данной категории.


Ключевые слова


экономическая безопасность, защита интересов, угрозы, устойчивость экономической системы, матричная группировка, иерархический метод

Полный текст:

PDF

Литература


Казанцев С.В. Защищенность экономики регионов России. Новосибирск, ИЭОПП СО РАН, 2014. 180 с. [Kazantsev S.V. Zashchishchennost' ekonomiki regionov Rossii [Economic security of Russian regions]. Novosibirsk, IEOPP SO RAN Рubl., 2014. 180 p.]

Касперович С.А., Дербинская Е.А. Эволюция понятия «экономическая безопас-ность». Труды БГТУ, 2017, Серия 5, № 1, сс. 214-218. [Kasperovich S.A., Derbinskaya E.A. Evolyutsiya ponyatiya «ekonomicheskaya bezopasnost'» [Evolution of the concept of «economic security»]. Trudy BGTU = BSTU research, 2017, Series 5, no. 1, pp. 214-218]

Ионичев В.Н. Механизм обеспечения экономической безопасности в процессе управления закупками компаний с государственным участием. Дисс. канд. экон. наук. Москва, 2017. 146 с. [Ionichev V.N. Mekhanizm obespecheniya ekonomicheskoi bezopasnosti v protsesse upravleniya zakupkami kompanii s gosudarstvennym uchasti-em. Diss. kand. ekon. nauk. [Mechanism of ensuring economic security in the process of procurement management of companies with state participation. Dr. Diss. (Econ.)]. Mos-cow, 2017. 146 p.]

Cable V. What is International Economic Security?. International Affairs, 1995, vol. 71, no. 2, pp. 312-317. DOI: 10.4324/9781315184517-18

Орлова А.В. Эволюция понятия «экономическая безопасность». Научные ведомости Белгородского государственного университета. Серия: Экономика. Информатика, 2012, Том 24, № 19-1 (138), сс. 93-98. [Orlova A.V. Evolyutsiya ponyatiya «ekonomicheskaya bezopasnost'» [Evolution of the concept of «economic security»]. Nauchnye vedomosti Belgorodskogo gosudarstvennogo universiteta. Seriya: Ekonomika. Informatika = Scientific Bulletin of Belgorod state University. Series: Economics. Infor-matics, 2012, vol. 24, no. 19-1 (138), pp. 93-98.]

Сенчагов В.К., коллектив авторов. Экономическая безопасность России. Москва, Дело, 2005. 896 с. [Senchagov V.K., group of authors. Ekonomicheskaya bezopasnost' Rossii [Economic security of Russia]. Moscow, Delo Publ., 2005. 896 p.]

Латов Ю.В. Российская теневая экономика в контексте национальной экономиче-ской безопасности. Terra Economicus, 2007, Том 5, №1, сс. 16-27. [Latov Yu.V. Rossi-iskaya tenevaya ekonomika v kontekste natsional'noi ekonomicheskoi bezopasnosti [Russian shadow economy in the context of national economic security]. Terra Economi-cus, 2007, vol. 5, no. 1, pp. 16-27.]

О безопасности [Текст]: Закон РФ от 05.03.1992 № 2446-1 (ред. от 26.06.2008). Рос-сийская газета, 1992, 6 мая, cc. 5-7. [O bezopasnosti [Tekst]: Zakon RF ot 05.03.1992 no. 2446-1 (red. ot 26.06.2008) [About safety [Text]: the Law of the Russian Federation]. Rossiyskaya Gazeta, 1992, May 6th, pp. 5-7.]

Абалкин Л.И. Экономическая безопасность России: угрозы и их отражение. Вопро-сы экономики, 1994, № 12, cc. 5-8. [Abalkin L.I. Ekonomicheskaya bezopasnost' Rossii: ugrozy i ikh otrazhenie [Russia's economic security: threats and their reflection]. Voprosy ekonomiki = Economic issues, 1994, no. 12, pp. 5-8.]

О государственной стратегии экономической безопасности Российской Федерации (Основных положениях) [Текст]: Указ Президента РФ от 29.04.1996 № 608. Россий-ская газета, 1996, 14 мая, c. 8. [O gosudarstvennoi strategii ekonomicheskoi bezopas-nosti Rossiiskoi Federatsii (Osnovnykh polozheniyakh) [Tekst]: Ukaz Prezidenta RF ot 29.04.1996 no. 608 [About the state strategy of economic security of the Russian Federa-tion (Basic provisions) [Text]: the Decree of the President of the Russian Federation]. Ros-siyskaya Gazeta, 1996, May 14th, p. 8.]

Фридман Ю.А. Экономическая защищенность региона: введение в теорию. Регио-нальная экономика. Юг России, 2013, №1 (1), сс. 23-29. [Fridman Yu.A. Ekonomich-eskaya zashchishchennost' regiona: vvedenie v teoriyu [Economic security of the region: introduction to the theory]. Regional'naya ekonomika. Yug Rossii = Regional economy. South of Russia, 2013, no. 1 (1), pp. 23-29.]

Корнилов М.Я. О проблемах теории экономической безопасности. Стратегия эко-номической безопасности России: новые ориентиры развития: Сборник научных трудов I научно-практической конференции «Сенчаговские чтения» ученых, специа-листов, преподавателей вузов, аспирантов (г. Москва, Институт экономики РАН, 14 марта 2017 г.). Москва, Институт экономики РАН, 2017, С. 163-165. [Kornilov M.Ya. O problemakh teorii ekonomicheskoi bezopasnosti [On the problems of the theory of economic security]. Strategiya ekonomicheskoi bezopasnosti Rossii: novye orientiry razvitiya: Sbornik nauchnykh trudov I nauchno-prakticheskoi konferentsii «Sencha-govskie chteniya» uchenykh, spetsialistov, prepodavatelei vuzov, aspirantov (g. Moskva, Institut ekonomiki RAN, 14 marta 2017 g.) [Strategy of economic security of Russia: new guidelines for development: Collection of scientific papers of the I scientific-practical conference "Senchag readings" of scientists, specialists, university professors, graduate students (Moscow, Institute of Economics, 14 March 2017)]. Moscow, Institute of Eco-nomics RAN Publ., 2017, pp. 163-165.]

О принятии Стратегии экономической безопасности Российской Федерации на пе-риод до 2030 года [Текст]: Указ Президента РФ от 13.05.2017 № 208. Официальный интернет-портал правовой информации. [O prinyatii Strategii ekonomicheskoi be-zopasnosti Rossiiskoi Federatsii na period do 2030 goda [Tekst]: Ukaz Prezidenta RF ot 13.05.2017 no. 208 [About adoption of Strategy of economic security of the Russian Federation for the period till 2030 [Text]: the Decree of the President of the Russian Fed-eration]. Ofitsial'nyi internet-portal pravovoi informatsii = Official Internet portal of le-gal information.]

National Security Strategy. Avaliable at: http://nssarchive.us/wp-content/uploads/2015/02/2015.pdf (accessed: 28.10.2018)

Арбузов С.Г. Особенности методологического и методического обеспечения эко-номической безопасности государства на современном этапе. Дисс. докт. экон. наук. Санкт-Петербург, 2016. 360 с. [Arbuzov S.G. Osobennosti metodologicheskogo i metodicheskogo obespecheniya ekonomicheskoi bezopasnosti gosudarstva na sov-remennom etape. Diss. dokt. ekon. nauk. [Features of methodological and methodical maintenance of economic security of the state at the present stage. Dr. Diss. (Econ.)]. Saint-Petersburg, 2016. 360 p.]

Бобарыкина Е.Н., Черненко Н.Г. Генезис понятия «экономическая безопасность предприятия». Модели, системы, сети в экономике, технике, природе и обществе, 2017, № 2 (22), сс. 4–21. [Bobarykina E.N., Chernenko N.G. Genezis ponyatiya «ekonomicheskaya bezopasnost' predpriyatiya» [Genesis of the concept «economic secu-rity of the enterprise»]. Modeli, sistemy, seti v ekonomike, tekhnike, prirode i obshchestve = Models, systems, networks in economics, technology, nature and society, 2017, no. 2 (22), pp. 4–21.]

Сенчагов В.К. Экономическая безопасность: геополитика, глобализация, самосо-хранение и развитие. Москва, Финстатинформ, 2002, Кн. 4, 128 с. [Senchagov V.K. Ekonomicheskaya bezopasnost': geopolitika, globalizatsiya, samosokhranenie i razvitie [Economic security: geopolitics, globalization, self-preservation and development]. Mos-cow, Finstatinform Publ., 2002. bk. 4, 128 p.]

Архипов А., Городецкий А., Михайлов Б. Экономическая безопасность: Оценки, проблемы, способы обеспечения. Вопросы экономики, 1994, №12, cc. 36-44. [Arkhipov A., Gorodetskii A., Mikhailov B. Ekonomicheskaya bezopasnost': Otsenki, problemy, sposoby obespecheniya [Economic security: Assessments, problems, ways of ensuring]. Voprosy ekonomiki = Economic issues, 1994, no. 12, pp. 36-44.]

Афонцев С.А. Дискуссионные проблемы национальной экономической безопасно-сти. Россия XXI, 2001, № 2, cc. 66-71. [Afontsev S.A. Diskussionnye problemy natsion-al'noi ekonomicheskoi bezopasnosti [Debatable problems of economic national security]. Rossiya XXI = Russia XXI, 2001, no. 2, pp. 66-71.]

Безуглая Н.С. Экономическая безопасность предприятия. Сущность экономической безопасности предприятия. Российское предпринимательство, 2010, № 4-1, cc. 63–67. [Bezuglaya N.S. Ekonomicheskaya bezopasnost' predpriyatiya. Sushchnost' ekonomicheskoi bezopasnosti predpriyatiya [Economic security of the enterprise. The es-sence of economic security of the enterprise]. Rossiiskoe predprinimatel'stvo = Russian entrepreneurship, 2010, no. 4-1, pp. 63–67.]

Богданов И.Я. Экономическая безопасность России: теория и практика. Москва, ИСПИ РАН, 2001. 351 с. [Bogdanov I.Ya. Ekonomicheskaya bezopasnost' Rossii: teori-ya i praktika [Economic security of Russia: theory and practice]. Moscow, ISPI RAN Publ., 2001. 351 p.]

Вечканов Г.С. Экономическая безопасность: учебник для ВУЗов. Санкт-Петербург, Питер, 2007. 384 с. [Vechkanov G.S. Ekonomicheskaya bezopasnost': uchebnik dlya VUZov [Economic security: textbook for Universities]. Saint-Petersburg, Piter Publ., 2007. 384 p.]

Геєць В.М., Кизим М.О., Клебанова Т.С., Черняк О.I. та ін. Моделювання економічної безпеки: держава, регіон, підприємство. Xарків, Інжек, 2006. 240 с. [Geєts' V.M., Ki-zim M.O., Klebanova T.S., Chernyak O.I. ta іn. Modelyuvannya ekonomіchnoї bezpeki: derzhava, regіon, pіdpriєmstvo [Modeling of economic security: state, region, enterprise]. Xarkіv, Іnzhek Publ., 2006. 240 p.]

Илларионов А.И. Критерии экономической безопасности. Вопросы экономики, 1998, № 10, cc. 49-59. [Illarionov A.I. Kriterii ekonomicheskoi bezopasnosti [Criteria of economic security]. Voprosy ekonomiki = Economic issues, 1998, no. 10, pp. 49-59.]

Кочергина Т.Е. Экономическая безопасность. Ростов-на-Дону, Феникс, 2007. 445 с. [Kochergina T.E. Ekonomicheskaya bezopasnost' [Economic security]. Rostov-na-Donu, Feniks Publ., 2007. 445 p.]




(c) 2020 Научный журнал "Известия Дальневосточного федерального университета. Экономика и управление"

© Дальневосточный федеральный университет, 1996-2022.
© Научный журнал "Известия Дальневосточного федерального университета Экономика и управление" - 16+.
Свидетельство о регистрации средства массовой информации ПИ № ФС77-57575
Издатель - ФГАОУ ВО "Дальневосточный федеральный университет".
При перепечатке ссылка на Сайт Журнала обязательна.
Коммерческое использование размещенных материалов запрещено.

Адрес редакции:690922, г. Владивостоко. Русский, п. Аякс, 10, Школа экономики и менеджмента ДВФУ, каб.G531 
Телефон редакции: +7 (423) 265 2424 доб. 2126

E-mail: sem-journal@dvfu.ru